Tragaperras
O outro día descubrín que nos bares aínda hai máquinas desas nas que vas enfiando moedas coma un papián para ver se, a conta de investir en musiquiña irritante, luces de cores e combinacións surrealistas de campás, sandías e acios de uvas, de alí a uns minutos, a barriga de buda do tal aparello cuspe esas moedas multiplicadas por catro ou por cinco.
Descubrinas porque un cativo estaba a calcar nos botóns sen gastar un euro. Cada vez que calcaba, a maquiniña emitía un son prehistórico comparado con calquera dos que fan hoxe os teléfonos móbiles mais aínda así a criatura estaba alí embobada. E recordeime a min mesmo facendo o mesmo, 30 e algo anos atrás. Nunca metín unha peseta no vicio pero tiven unha época na que pescudaba o segredo que fascinaba tanta xente na procura daquela propina inesperada. Logo apareceron as máquinas do Super Mario e do Street Fighter e xa pasei a outro nivel.
O caso é que esa máquina que aínda ten vida e segue a causar moito dano entre as persoas enfermas de ludopatía, en galego non se chama tragaperras. A forma correcta é comecartos. A tradución buscou conservar a esencia coloquial do nome castelán mais ten no noso caso unha vantaxe. Mentres que no castelán vivo a palabra perra como sinónimo de moeda de baixo valor está obsoleta desde hai moito tempo, a forma cartos vive xusto un proceso antagónico. Os puristas da lingua galega, en especial os reintegracionistas, téñense laiado moitas veces de que unha forma que xurdiu como coloquial, popular, para referirse ao diñeiro, sexa hoxe a forma maioritaria entre os galegofalantes e tamén no rexistro culto e formal. Eu non lle vexo problema. Que nun xornal se use a forma cartos en vez de diñeiro en nada incomoda a pureza do idioma, ben ao contrario, incorpora unha palabra que se sente na saliva sobre o papel. E non unha forma castelanizada, senón unha creación nosa, útil, autónoma e universalmente recoñecible.
Amais de comecartos, estes aparellos son coñecidos simplemente como máquinas ou maquiniñas. Na vía do eufemismo cara a aqueles obxectos que suscitan ameaza, moita xente prefire elidir o nome completo, igual que ocorre con outras palabras que convocan a tristeza ou a maldade, caso de cancro, sida ou declaración da renda.
Dúbidas do galego 
Sempre interesantes! Gústame moito mais comecartos que maquiniña
Eu sou reintegracionista e nom vejo onde está o problema. “Cartos” é ũa forma que uso moito (mais ca dinheiro) e é ũa forma moi nosso. Eu estou a prol do uso uso de “cartos” e “comecartos”.
Por certo, estou tentando usar o advérbio “u”; que era moi usado na Idade Média, mais que hoje praticamente caiu ao esquecimento. Gostaria de saber como se poderia usar corretamente. Por exemplo, na frase d´enriba se poderia dizer “eu sou reintegracionista e nom vejo ulo problema”? E se é “onde estamos” ou “onde estaredes”? E cos demais verbos e nas demais situações?
Cando falo de reintegracionistas, loxicamente falo dos textos “canónicos”, manuais e libros formativos. A respecto de u, coido que só debería usarse como interrogativo directo en frases do tipo: u-lo bar? O outro uso paréceme, humildemente, un tanto exótico. Apertas
[…] Os puristas da lingua galega, en especial os reintegracionistas, […]
Nessa frase, deverias ponher “algúns reintegracionistas”. Caso contrário, parece que estejas a generalizar.
Dinheiro, dindim, prata, bufunfa, pila, cascalho, grana… Será por cartos!
Esqueceu-se-me o milho.
E ainda está o arame.
Ola! Sinto se o meu galego está cheo de erros, falo e escribo en castelán dende fai 30 anos pero estou intentando recuperar o perdido. Na procura de información atopei o teu blog. Resúltame moi interesante e ameno, parabéns. Un saúdo.
Moitas grazas por ler o blog e por comentar. Espero que che sexa útil. Aquí me tes para o que precises. Aperta
“dende hai 30 anos”
Ola a todos!
Teño unha dúbida coa palabra “bungaló”. Na RAG non está admitida e no Estraviz aparece bangaló. Sería correcto ou habería que buscar outro sinónimo?
Moitas grazas por adiantado!
Ola, César. Coido que non ten ningún problema. É unha palabra moi común na fala viva. Bangaló soa exótico. Mellor bungaló. Apertas
Olá caro sempre leio polo miúdo este blogue de referência em galego. Antes do mais parabéns polo trabalho e a rigorisade.
Eu como reintegracionista aceito e partilho da forma comecartos(Gz) ao mesmo nível do que caça-níqueis (Br) e gosto de mais palavras galegas.
Agora eu discordo da utilização da palavra bungaló em galego e vou-me explicar a palavra bangalô (Pt) mais a palavra bungaló (sp) soam exóticas por serem isso palavras que denotam realidades exóticas neste caso habitações/vivendas próprias das construções de Bengala.
A palavra vem do termo Banglo (sim com A) da língua gujarati.
Como sabes o som “a” na língua inglesa escrevesse às vezes como “u” em palavras como Under Up Gun Trump e Bungalow.
Do inglês escrito Bungalow surgiu o castelhano bungaló mas na nossa língua devíamos adaptar a fonética como adaptamos futebol de football.
Assim além de respeitar mais a língua gujarati e o termo BAnglo pronunciaram melhor a palavra inglesa Bungalow.
Por isso bangalô ou bungaló acho serem a palavra certa em galego.
obrigado por me ler
Graciñas polo comentario. Aprendemos xuntos
palavra bangalô ou bangaló (se for na norma rag) .
O corretor no anterior comentário no final errou.