Antía e Antonia
Antía é un dos nomes máis utilizados entre as galegas desde hai tres décadas. Aínda que coñecemos persoas maiores con ese nome (Antía Cal, prestixiosa educadora, por exemplo), o certo é que a meirande parte delas teñen menos de 40 anos. Antía Otero é poeta e actriz; Antía Paz é comunicadora, especialista en redes sociais; Antía Moure é unha artista monfortina…
Un dos mitos máis estendidos é considerar que o nome Antía é unha forma galega de Antonia. Non é certo.
Como explica a profesora Ana Boullón, Antía é un nome de orixe grega, utilizado na Antigüidade como epíteto da deusa Hera (deusa do matrimonio, da familia, deusa nai na antiga Grecia) co significado de Florida. É dicir, Antía ten a ver coa floración e poderíase relacionar con outros nomes vexetais como a propia Flor e Flora, Margarida, Violeta…
O conto de que Antía ten a ver con Antonia hai que procuralo na popularidade que cobrou en Galicia, un feito diferencial a respecto doutras partes do Estado ou da propia Portugal, onde o nome non se usa tanto. Esa diferenza galega foi xustificada por ser Antía unha tradución. Ese é un pensamento lóxico, xa que o nome de Antía non existe nin na nosa xeografía nin nas advocacións de santas, algo que ocorre cos nomes propiamente galegos Aloia, Navia ou Olalla e Comba.
Segundo Boullón, Antía fíxose popular a raíz da publicación do libro 400 nomes galegos, do Padre Seixas, un auténtico éxito no seu tempo, que lles serviu a miles de pais para escolleren nomes para as súas crianzas. Para Xosé Luís Méndez Ferrín, o motivo de que Seixas incluíse o nome de Antía na súa listaxe tivo a ver coa admiración que sentía por Antía Cal, quen recibira o nome da tradición cubana, moito máis atrevida e variada que a onomástica tradicional galega, estritamente vinculada cos designios eclesiásticos até o final do franquismo.
Hoxe, Antía é por feito e dereito un nome galego, tan autóctono coma Uxía, Sabela ou Catuxa. O primeiro nome galego contemporáneo.
Dúbidas do galego 
Tiñamos entendido que ese Olalla que citas como galego é, en realidade, castelán, sendo a forma galega Baia. Como o ves?
Parabéns coma sempre.
Olalla, na miña opinión, é tamén unha forma galega. Tanto Olalla como Baia proceden de EULALIA. En castelán, teño visto Olaya.
Moi atinada reflexión, Pilar. Lembro que o noso profesor Manuel Ferreiro sostiña que Antía procedía do mesmo étimo que “entena”, o panal do mel, de maneira que este fermoso nome seguiría vencellado á natureza e á floración, que produce a substancia que as abellas depositan nas entenas para que se converta en mel.
Ola,
Non me quedou claro se podemos considerar Antía como unha tradución de Antonia ounon ten nada que ver. Podes explicarmo mellor?
Grazas.
Vaia, Pablo. Achei que no texto quedaba claro que non. Antía e Antonia só teñen certa semellanza fonética. Nada máis. Grazas por comentar
Ola, disculpa pero ao ler a frase “Esa diferenza galega foi xustificada por ser Antía unha tradución” abríuseme outra vez a dúbida.
Moitas grazas polo explicación.
Non ten nada que ver Antia con Antonia. Antia ven, segundo Ferreiro, de entena, termo do latin sinonimo de panal, e Antonia como patronimico e a forma feminina de Antonio, no Latin Antonius pero de orixe incerta. Hai quen propon unha raiz etrusca pero non se sabe con certeza.
Pingback: 9 nombres gallegos de mujer con mucho significado - Matador Español