Como e coma
Ás veces lese en textos en galego un uso inadecuado ou mellor dito indiscriminado das formas coma e como. Hai unha regra fácil para sabermos cando utilizar unha ou a outra.
O primeiro que debemos saber é que en todos os casos nos que empreguemos coma podemos tamén empregar como mais só poderemos substituír como por coma nun caso: cando esa forma equivale á conxunción que forma parte da partícula comparativa. “Xa estás tan alta como a túa nai” é unha frase correcta. “Tomou posesión coma novo conselleiro de Cultura” é unha frase incorrecta. Un truco efectivo é comprobar nunha frase se o como fai as veces de partícula comparativa. Só temos que substituír o coma/como por “igual que/ca”. Por exemplo, podemos dicir “Fai coma min, non te metas en política”? Trocamos a frase: “Fai igual ca min, non te metas en política”.
Na frase “Estás tan alta coma a túa nai” aínda é máis doado xa que só temos que observar a forma “tan”, presente case sempre nas frases comparativas: “Berrei tan alto coma puiden”; “Faime tan ben a leituga coma a escarola”. Ás veces aparece a forma tanto. “Dóeme tanto coma a ti”. Noutros casos, a comparación faise só coa forma coma: “Coma min non vas encontrar moitos que gusten tanto da marmelada de figo”. “Para este traballo non buscamos alguén coma ti”.
En todos estes casos poderiamos usar a forma como: “Berrei tan alto como puiden”. “Doéme tanto como a ti”.
Cando como é adverbio nunca se pode substituír por coma. Tampouco cando é unha conxunción modal, como no exemplo de “Tomou posesión como conselleiro”. Para non equivocarnos usamos o truco de trocar como por igual ca: “Tomou posesión igual ca conselleiro”. Non ten sentido xa que ese como equivale a “en calidade de” ou “conforme”.
Máis exemplos: “Falaches como/coma unha sabia”. “Tesme a casa limpa como/coma unha patena”. En cambio: “Acolleuno no pazo como vello amigo do exército”. “Compórtate como debes”.
Dúbidas do galego 
Prezado César: ¿que facemos con «así como»? Téñolles visto escribir «así coma» a diversos estudosos e non sei se é un uso irregular ou correcto. ¿Consideramos «así como» unha locución conxuntiva fixa, ou poderíase varia-lo último compoñente?
Grazas por estes bocadiños de corrección lingüística e reflexión social que vai deixando por aquí. Unha aperta.
Ola, Cristina: A forma correcta é así como. Esoutra forma é unha contaminación.
Grazas a ti por seguir o blog e comentar. Apertas de volta.
¡Grazas a vostede de novo!
Moitas grazas por esta entrada e por todas estas dúbidas que nos vai resolvendo a cada pouco.
Lendo esta aclaración lémbrome dun caso semellante: Onde/onda, cando/canda. Onte lin na prensa o seguinte: “…a foto do porto da Coruña na que se ve a dous rapaces, cando ás súas maletas, desolados por perder o barco para Cuba”
Penso que está rematadamente mal, entre outras cousas porque eu nunca empregaría “canda” para me referir a cousas, senón a persoas . Así, “veu canda min” (veu comigo e no mesmo momento)
Que podes comentar destas formas tan nosas. Están morrendo cos nosos vellos, pero agrádame moito empregalas. Grazas.
Graciñas polo comentario, Lalo. Tomo nota da suxestión e falarei das formas onda e canda nun próximo artigo. Tes razón, son formas autóctonas en perigo de extinción e obviamente non teñen nada a ver con cando nin con onde. Apertas
Estes pequenos trucos hanme vir ben, porque ás veces dubidei á hora da escrita. Na fala parece que non dá tanto tempo a pensar 😉
Tiña entendido que se un comparativo de igualdade ía seguido du verbo, a única opción era como. Así pois, diríase “Berrei tanto como puiden”. Comprobeino tamén co meu pai, que fala galego como primeira lingua, e a quen lle sona fatal a mesma oración con coma. Será un uso local, é dicir, da zona do Morrazo. Por outra banda, e por se che aclara algo, aquí o máis habitual é usar coma no resto dos casos do comparativo.
Ola, Merchi: É así como dis. Hai un erro no texto. Non o vou corrixir para que o teu comentario siga tendo sentido. Non é un uso local, está estendido e así o recoñece a norma. Graciñas por decatarte do erro e explicalo tan ben. Por suposto, quédoche agradecido por leres o blog e comentalo. Apertas
Grazas a ti, non atopaba unha boa aclaración da distinción entre como e coma por ningures.
A distinción quedoume clara, pero xurdiume unha dúbida referida ao caso por exemplo de definicións:
“A LOMCE definde ao alumnado coma un conxunto de….” Eu emprégoo así, e entendo que está ben pois pódese substituír por “igual ca”. Pero non o vexo como unha comparación estricta.
Graciñas de antemán, aprendo moito nesta páxina.
Ola, Beluca. Explícoche. Parece que en efecto vén dicir ese como (igual ca) pero en realidade é en calidade de: o verbo definir non é comparativo, así que nese caso é como. Repara en que ademais nesa frase hai un obxecto directo introducido pola preposición a. En galego, mellor sen a: “A LOMCE define o alumnado como un conxunto de…” . Apertas
Moitas grazas! Lendo agora de novo a entrada coa súa explicación xa estaba claro, e a miña dúbida era absurda, máis ás veces empeñámonos en ver algo dun xeito e non saimos de aí. Mil grazas polo traballo que fai!
Estou corrixindo unha novela. Os correctores deixaron nunha morea de casos “coma se”, como boa opción. Lendo o seu artigo non o teño tan claro. Dous exemplos: “atordado coma se me desen cun martelo mecùanico na cabeza” e canso coma se correse un maratón duplo”. Moitas grazas polo seu tempo.
Ola, Xavier. Nos casos que apuntas si é valido pór coma porque é unha partícula comparativa. Graciñas por comentar. Quedo con moita gana de ler a túa nova novela. Que boa nova! Apertas.
Moitas grazas pola túa resposta. Fico descansado. Ás veces, asáltanme inseguridades pois aprendín galego con Cunqueiro, Blanco-Amor e Ferrín, que non son precisamente ‘normativos’. Ademais a gramática foi sempre a miña materia pendente. A novela sairá en Setembro-Outubro e será distinta de todas as precedentes, na temática e no estilo.
Xa estou desexando lela. Apertas
Hola César. Na seguinte frase: “o feito de converterse nun alumno exemplar non o eximía de ser un neno como calquera outro”, é correcto usar como? Outra dúbida que teño é a forma “calquera outro” ou mellor “outro calquera”?
Moitas grazas polo seu tempo.
Ola, Esteban. As dúas opcións son válidas.
Moitas grazas César pola sua pronta resposta. Unha aperta.
Que pasa com “como/a” antes dunha enumeración? por exemplo: “autoras coma/como Moure, Sumai, Aneiros…”
Nese caso enténdese que é unha comparativa, polo que pode ir con como ou con coma. Graciñas por comentar.
Hola buenas.
En la oración; “Coma/Como toda figura de gran altura histórica, a súa vida era impredecible.” cual de las dos opciones debemos colocar y por que?
Gracias de antemano.
Ola. Coma só pode usarse cando equivale a igual que. E é obrigatoria cando precede pronomes persoais (coma min, coma ela). Na frase de exemplo valen coma e como. O que está errado é ese gran, xa que ao empezar por vogal altura, debe ir a forma plena: grande. Saúdos
Boas!
A min acábame de xurdir unha dúbida na corrección dun texto. Eu tamén tiña entendido que o uso de como é obrigatorio diante dos verbos. Isto tamén acontece entón coas formas verbais impersoais como o xerundio? Este é o fragmento no que non o teño moi claro: “…tanto na súa composición e estrutura coma seguindo un comportamento responsable”.
A regra permite usar coma coa función comparativa en formas impersoais, é certo.
Boas.
Penso que hai un erro en “Berrei tan alto coma puiden” porque antes de forma verbal conxugada hai que empregar “como” na comparación de igualdade e “que”/”do que” na de diferenciación; ex.: “Come máis/menos do que din” (non “*Come máis/menos ca din”).
Por outra parte, no exemplo “… tanto na súa composición e estrutura coma seguindo un comportamento responsable” eu non vexo comparación como para poñer “tanto … coma”, senón valor copulativo: “Detiveron tanto os culpables como os sospeitosos” https://dle.rae.es/como?m=form
O mesmo pasa en “así como”, que esta si que aparece no DRAG como locución conxuntiva.
Apertas